Rahim içi zarını oluşturan endometrium dokusunun vücutta farklı bir bölgeye ve/veya organa yerleşmesi sonucunda oluşan kistlere çikolata kisti adı verilir. Bu kistler genellikle alt karın bölgesinde ve pelviste görülür.
Endometrium dokusu karakteristik olarak kadınlardaki adet döngüsünde kalınlaşır, parçalanır ve menstrual kanamayı oluşturur.
Bu dokunun bulunduğu yerden bağımsız olarak her döngü de aynı değişimleri gösterir. Rahim dışına yerleşen endometrium sebebiyle meydana gelen kanama vücuttan atılmaz. Vücuttan atılmayan bu dokular çikolata kistini oluşturur.
Çikolata kisti her 100 kadından 10’unda görülen oldukça yaygın bir sorundur. Uterus dışına yerleşen bu kistlerin içi erimiş çikolata görünümlü bir sıvı ile doludur. Kistler kendiliğinden kaybolmaz ve her kadında farklı belirtilere neden olabilirler. Infertiliteye yani kısırlığa da doğrudan etkisi olan çikolata kistinin belirtilerini fark etmek ve erken dönemde müdahale edilmesi için bir uzmana danışmak çok önemlidir.
Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?
Çikolata kistinin belirtileri yoğun olarak adet döneminde kendini gösterir. Bunun temel nedeni kisti oluşturan endometrium dokusunun yerleştiği bölgeden bağımsız olarak adet döngüsüne göre kalınlaşması, büyümesi ve kanamasıdır. Çikolata kistinin belirtileri adet döneminde ortaya çıktığı için pek çok kadın tarafından görmezden gelinebilir. Kadınlar arasında adet döneminde ağrı ve yoğun kanama oldukça normalleşmiş durumlar olduğundan bu semptomlar genellikle çikolata kisti ya da herhangi bir kadın hastalığı ile bağdaştırılmaz. Ancak çikolata kistinin varlığı ile birlikte pelvik ağrı ve kramplar adet öncesinde hissedilmeye başlanır ve siklus süresince devam eder. Çikolata kistine bağlı ağrılar kistin bulunduğu bölgeye göre bel ve karın bölgesinde de görülebilir. Bu nedenle kişinin ağrı bölgesini iyi belirlemesi farkındalık açısından önemlidir. Adet döneminde normalden daha yoğun kanama olması da çikolata kistine işaret edebilir.
Adet döneminde meydana gelen bir diğer belirtisi ise adet döneminde tuvalete çıkarken zorlanmadır. Tuvalet ihtiyacını giderirken şiddetli ağrı hisseden kadınlarda bu ağrıya ek olarak karın bölgesinde şişkinlik ve bağırsakta gaz hissedilmesi de çok sık görülen belirtiler arasında yer alır.
Çikolata Kisti Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çikolata kistinin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte her durumda tedavi ihtiyacı da bulunmaz. Bu nedenle hastaların yaşadığı semptomların yanı sıra çocuk sahibi olma istekleri de göz önünde bulundurarak tedavi planlaması yapılır. Tedavi planında cerrahi müdahaleden önce medikal tedaviyi denemek bu noktada verilecek kararlara bağlıdır. Çikolata kistine bağlı gelişen infertilite durumunda kistin nerede olduğu ve boyutu tedavide doğrudan etkilidir.
Eğer çikolata kisti yumurtalıklarda bulunuyorsa kistin boyutuna bağlı olarak over dokusunda deformasyon oluşturmadan cerrahi müdahale yapılması gerekir. Over dokuya müdahale edecek düzeydeki cerrahi işlemler infertilitenin başka bir açıdan gündeme gelmesine neden olabilir. Over rezervini azaltmadan yapılacak cerrahi müdahalenin özellikle 1. ve 2. evre çikolata kistlerinin cerrahi müdahale ile alınması sonucunda gebelik şansının arttığını gösteren araştırmalar mevcuttur.
